In potentie spelen controllers in toenemende mate een sleutelrol binnen de organisatie. Cruciaal daarvoor is een brede blik op de bedrijfsprestaties, effectieve communicatie tussen Finance en IT, begrip van bedrijfsprocessen en strategisch overleg met het management. ‘Dat is een evolutie die niet alleen de rol van controllers transformeert, maar ook bijdraagt aan het succes en de veerkracht van organisaties in een snel veranderende zakelijke omgeving.’
1. Meer technologie, meer verantwoordelijkheid
Het antwoord op de vraag waarom controllers een meer strategische plek in de bedrijfsvoering verdienen, ligt in de veranderende eisen van het bedrijfsleven. ‘Naast de traditionele aandachtsgebieden moeten controllers in toenemende mate bekend zijn met datamanagement, datamodellering, procesmanagement en ESG-reporting. Het is essentieel dat controllers een bredere rol op zich nemen en zich ontwikkelen tot strategische partners voor het management’.
‘RPA, hyperautomation en AI worden al jaren genoemd als disruptieve ontwikkelingen. Tegelijkertijd zien we in de praktijk dat voor veel organisaties nog winst te behalen is in de basis van datamanagement en effectieve dashboarding. Het is belangrijk dat de controller helpt om deze stappen te zetten. Mede omdat dit randvoorwaardelijk zal zijn voor de implementatie van verwachte AI-toepassingen in bedrijfsomgevingen de komende jaren. Deze technologische ontwikkelingen hebben het potentieel om taken als analyseren, budgetteren en forecasten veel meer te automatiseren, waardoor controllers meer ruimte krijgen voor strategisch advies.’
Het gaat niet alleen om het complexe proces van het harmoniseren van data uit verschillende systemen, maar ook om de houding en bereidheid om veranderingen door te voeren. ‘Het managen van masterdata wordt steeds belangrijker, waarbij bedrijven zich moeten afvragen welke data essentieel is en welk beleid ze hieromtrent voeren.’
"Controllers fungeren als bruggenbouwers tussen verschillende afdelingen, waarbij ze niet alleen financiële inzichten bieden maar ook de impact van beslissingen op ESG-doelstellingen kunnen benadrukken."
2. Meer regels, meer kansen
Bedrijven worden geleidelijk verplicht om te rapporteren over ESG-doelstellingen (milieu, sociaal en bestuurlijk), en deze verantwoordelijkheid wordt steeds vaker bij de CFO neergelegd. ‘De uitdaging is om dit niet enkel te zien als een extra verplichting, maar juist als een kans om de kosten en baten van beslissingen beter aan te tonen, met name op het gebied van duurzaamheid.’
‘Controllers fungeren als bruggenbouwers tussen verschillende afdelingen, waarbij ze niet alleen financiële inzichten bieden maar ook de impact van beslissingen op ESG-doelstellingen kunnen benadrukken. Discussies, voorheen gebaseerd op onderbuikgevoelens, kunnen dan worden gevoerd op basis van feitelijke gegevens.’
3. Optimaliseer de processen
Druk op de financiële resultaten en de krapte op de arbeidsmarkt zijn drijvende krachten in de ontwikkeling van efficiënte, geautomatiseerde processen. Het optimaliseren van bedrijfsprocessen, met name de afstemming tussen afdelingen, vergt niet alleen technologische investeringen maar ook commitment aan de top. Soms is het nodig dat decentrale managers vrijheid inleveren ten gunste van uniforme procesgang, wat vraagt om aandacht en daadwerkelijke inzet. Controllers hebben als geen ander overzicht over de bedrijfsprocessen en kunnen helpen in het zichtbaar maken en agenderen van verbeterpotentieel.
Het adopteren van nieuwe technieken geeft veel uitdagingen. ‘Wat daarin niet helpt dat IT- en finance-afdelingen vaak twee eilanden zijn die elkaar niet goed weten te vinden. Het is enorm waardevol als een controller in staat is die brug te slaan.’ Het gaat om het begrijpen van de taal van het management, inzicht hebben in processen en een blik op zowel de toekomst als het verleden.
‘In de transformatie van bookkeeper en rapporteur naar een business partner met een bredere verantwoordelijkheid moeten controllers zich laten inspireren, kennis delen en op de hoogte zijn van de laatste ontwikkelingen.’
Verantwoordelijkheid van controllers
De verantwoordelijkheid voor het ontwikkelen van de controllersfunctie ligt niet alleen bij de organisaties, maar ook bij de controllers zelf. ‘Neem je takenpakket onder de loep en bepaal wat jij nodig hebt om ruimte te creëren voor taken met meer toegevoegde waarde.’ Een individuele professional hoeft echter niet alles tot in de puntjes te beheersen. Samenwerking is key. Het controller-vak evolueert van puur financiële beoordelingen naar een holistische benadering van bedrijfsprestaties. ‘In de transformatie van bookkeeper en rapporteur naar een business partner met een bredere verantwoordelijkheid moeten controllers zich laten inspireren, kennis delen en op de hoogte zijn van de laatste ontwikkelingen.’